Ir al contenido

Dionís

De Biquipedia
(Reendrezau dende Baco)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Antiga estatua romana d'o tipo Madrid-Varese de Dionís descansando sobre una herma (c. 150 d. de C., Museo d'o Prado, Madrit).

Dionís (en griego antigo Διώνυσος Diônysos u Διόνυσος Dionysos) ye, en a mitolochía clasica, o dios d'o vin, inspirador d'a locura ritual y o extasi, y un personache important d'a mitolochía griega. Encara que os orichens cheograficos d'o suyo culto son desconoixius, cuasi todas as trachedias le presentan como «forano».[1]

Fue tamién conoixiu como Baco (en griego antigo Βακχος Bakkhos[2] y o extasi que induciba, bakcheia. Ye o dios patrón de l'agricultura y o teatro. Tamién ye conoixiu como o "Libertador" (Eleuterio), liberando a un d'a suya forma normal, por meyo d'a locura, o extasis u o vin.[3] A misión divina de Dionís yera mezclar a musica de l'aulós y rematar as preocupacions.[4]

Os investigadors han discutiu a relación de Dionís con o «culto d'as almas» y a suya capacidat ta presidir a comunicación entre os vivos y os muertos.[5]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Encyclopædia Britannica.
  2. En Grecia «tanto o devoto como o dios se diz Baco.» (, Walter (1985), Greek religion, 162, Cambridge: Harvard University Press. ISBN 9780674362802. Sinyalando, ta l'encetau, a Eurípides, As bacantes 491, y t'o dios, que solament ye «Dionís», Sófocles, Edipo rei 211 y Eurípides, Hipólito 560.
  3. Sutton (1992), pág. 2, menciona a Dionís como O Libertador en relación a las Dionisias.
  4. Fox (1916), pág. 221: «a misión divina de Dionís yera mezclar a musica d'a flauta y trayer o cese a la preocupación». Fox cita a la vegada a Eurípides como una fuent dreita ta ista afirmación:
    Santa sinyora d'os dioses, santa que baixo a tierra mueves a tuya ala d'oro, sientes isto a Penteo? Sientes o suyo impía blasfemia contra Bromio, o fillo de Estar, o demonio que en as fiestas de fermosas coronas ye o primer d'os bienaventuraus? Aquell que sabe danzar en comitiva y redir con a flauta y sacar os problemas, quan d'o vin plega a gala en o banquete d'os dioses, y en as fiestas en que se leva yedra a copa embolica en soneo a os mortals.
    Eurípides, As vacants 370-85
  5. Riu (1999), capitol 4 (Happiness and the Dead), pág. 105: «Dionís preside sobre as comunicacions con os muertos».