Vinagre

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Vinagres con especias

O vinagre (en aragonés medieval, aceto) ye un liquido miscible en augua, con gusto agro por o suyo contenito d'acido acetico. Cuan procede d'a fermentación d'o vin tien una color royisca, pero tamién n'existen d'a fermentación d'atros productos con atras colors.

S'emplega chunto a l'aceite ta apanyar verduras y vechetals. Antimás d'o uso gastronomico, tamién s'emplega ta limpiar veires y esfurriar os mosquitos.

Etimolochía

Vien d'o latín VINUM ACRE, que ha dato en luengas galorromanicas vinaigre, u en catalán vinagre. En aragonés orichinal se diz aceto, pero ya en 1160 bi ha referencias a vin agre en textos latinos que s'escriben en Aragón:

et II solidos de diners et VIII diners in carne, et III diners allia, cepas et vin agre

Seguntes Menéndez Pidal a palabra vinagre ye una palabra d'o latín galico u un galicismo que s'introdució antigament en Aragón y substituyó a la palabra aceto.

Seguntes Sesma y Líbano y Gual, o presunto catalanismo vinagre substituyó la palabra castiza aceto en la val d'Ebro, on i heba muita tradición de fer vinagre.