Ir al contenido

Congosto

De Biquipedia
(Reendrezau dende Congustro)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre una formación cheolochica; ta atros usos, se veiga Congosto (desambigación).
Congosto de Wire Pass, un congosto de fendidura cerca de Kanab (Utah).

Un congosto u congostro ye una foz que complega las qualidatz de muita altaria de ripas y de muita estreitura entre ellas.[1] Los slot canyons de los cheomorfologos son una forma extrema de congostro.

Etimolochía y variants[editar | modificar o codigo]

Lo congostro de Ventamillo entre Campo y la val de Benás.

La palabra congosto deriva de lo latín COANGUSTUM, se presenta tamién en castellano, y tiene la suya continación en catalán como congost. En chistabín y en baixo-ribagorzano se documenta la variant con metafonía vocalica congusto,[2][3] que ha formau un microtoponimo en La Puebla de Castro.[4] La forma sin metafonía congosto ye la mes estendida y tamién ye documentada en textos medievals pero no fegura en los diccionarios locals por no estar un elemento diferencial respecto a lo castellano.

En Ribagorza se presenta la variant congostro dende la val de Benás dica Ribagorza Baixa,[3][5][6] y tamién bi ha variants con metafonía como congustro y congrusto en Ribagorza Baixa.[3] Estas variants han formau microtoponimos en Vulturina y Grustán.[4]

Toponimia[editar | modificar o codigo]

Lo congostro de Mont-rebei visto dende adintro, ye visible una mayor estreitura y altaria que en atras formas d'erosión fluvial con ripas verticals y altas.

Son microtoponimos que van acompanyaus de l'oronimo chenerico congostro u congosto:

En la Peninsula Iberica destacan como toponimos formaus con esta radiz:

Referencias[editar | modificar o codigo]

Bibliografía[editar | modificar o codigo]