Ir al contenido

Mozarabes

De Biquipedia
(Reendrezau dende Mozarabe)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre o pueblo mozarabe. Ta atros emplegos se veiga mozarabe (desambigación).
Mozarabes
مستعرب
  (†)
Pachina d'o Beato de Valladolit en que se veye l'Apocalipsi (sieglo X)
Periodo
Sieglos VIII a XII
Rechions actuals
Al-Andalus
Idiomas
Mozarabe
Relichión
Catolica
Mapa

Al-Andalus

Os mozarabes[1] (de l'arabe musta`rab مستعرب, "arabizato") yeran os cristianos que viviban en os reinos musulmans d'a Peninsula Iberica mientres a Edat Meya. Os suyos descendients no se convirtioron a lo Islam, encara que adoptoron elementos d'a luenga y cultura arabes. A lo principio charraban o romance autoctono. A mayor parti d'os mozarabes yeran catolicos romanos y prauticaban o rito mozarabe u hispano-visigotico.

Existiban poblacions importants de mozarabes en as ciudaz musulmanas mas grans d'a peninsula, principalment en Toledo, Cordoba, Saraqusta y Sevilla.

Luenga[editar | modificar o codigo]

Ta más detalles, veyer l'articlo idioma mozarabeveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Os mozarabes d'os primers sieglos de presencia musulmana charraban o romance local, dito mozarabe u romanico-andalusí, compartito con os muladís (hispanorromans y visigodos convertitos a la relichión musulmana), y os chodigos autoctonos. Con o tiempo estos grupos etnoconfesionals fuoron prenendo l'arabe, primero como luenga de cultura y dimpués como luenga de comunicación cotidiana.

Eixemplo d'o mozarabe d'o sieglo X.[editar | modificar o codigo]

Mozarabe:

Yâ tú uemme dolge

fente mib

de nohte

in non si non keris

irey-me tib

gari-me a ob

legar-te

Aragonés:

O mío

sinyor Ibrahim,

o tú, hombre dulce!

viene ta yo de nueit.

Si no, si no

quiers,

iré ta tu,

dime a on trobar-te.

Castellano:

Mi señor Ibrahim,

¡oh tú, hombre dulce!

ven a mí

por la noche.

Si no, si no quisieres,

iré a ti,

dime dónde

encontrarte.

Chudeocastellano:

Mio sinyor Ibrahim,
Ay vos!, hombre dulse!
venite a mi
de noche.
Si non, si non keres,
ire a vos,
decime onde
toparte.

Gallego-Portugués:

Meu señor Ibrahim,

oh ti/tu, home doce!

ven a min

de noite.

Se non, se non quixeres,

ireime a ti,

dime onde

te encontro.

Catalán:

Mon senyor Ibrahim,

oh tu, home dolç!

Vine a mi

de nit.

Si no, si no vols,

aniré a tu,

digues-me (dis-me) on

et trobo/e.

Latin:

O domine mi Ibrahim,

o tu, homo dulcis!

Veni mihi

nocte.

Si non, si non vis,

ibo tibi,

dic mihi ubi

te inveniam.

Referencias[editar | modificar o codigo]