Ir al contenido

Sufismo

De Biquipedia
(Reendrezau dende Sufí)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Complexo de Data Durbar en Pakistán, mausoleu de Data Ganj Bakhsh.

O sufismo ye un conchunto de movimientos espirituals islamicos con doctrinas esotericas, con misticismo u ascetismo. O sufismo amaneixió en o sieglo VIII y a vegatas ha desembocato en practicas heterodoxas dentro d'o Islam. Os primers sufís yeran sunnitas, pero dimpués tamién se formoron órdens sufís chiita. S'ha dito que en o sufismo puet haber-ie components d'a mistica cristiana u relichions preislamicas. O sufismo tien un caracter popular y no erudito y dende o sieglo XI se desembolicoron confrairías que han tenito y tienen un papel politico important en Echipto, Caucas y Asia Central.

O sufismo a mes d'estar una traza popular d'entender a relichión, tamién tien un component gregario u comunitario important. O sufismo se practica baixo a dirección d'un xaic que fa de mayestre y implica unas practicas iniciaticas. D'esta traza naixioron unas organizacions cherarquizatas y ramificatas, as confrairías sufís, que ligatas a sobén a los ligallos y con a practica d'aduya mutua se convertioron en fundamentos importants d'a sociedat.

O sufismo entre os pueblos turquicos[editar | modificar o codigo]

O sufismo enradigó millor que os sunnismo ortodoxo en as poblacions turquicas talment por tener bel caracter común con o xamanismo como o misticismo panteísta.

As confrairías sufís se trasformoron facilment en sociedaz secretas y chugoron un papel important contra o dominio estranchero: a resistencia d'os turcomans en Gök Tepe en 1881, o levantamiento en Andiján (Fergana) en 1898 a rebelión d'os basmachis dende 1919. D'una traza mes cheneral as confrairías sunnis, presents por tot mantenioron a cohesión d'a comunidat musulmana cuan se desfeban as institucions islamicas ortodoxas y contra a propaganda antirrelichiosa.

As tres confrairías relichiosas mes importants d'Asia Central son a Nakshibendiya, fundata en Bukhara en o sieglo XV, a Kubrawiya y a Yasawiya.

En Anatolia as órdens sufís han tenito importancia en a islamización d'os cristianos y en a formación de l'Imperio Otomán. A orden d'os Derbixes ye celebre. En a creyación d'o estato de Turquía con modelos occidentals Mustafa Kemal Atatürk prohibió as órdens sufís.